De sfeer in de bestuurskamers wordt er niet beter op. Ceo’s worden in toenemende mate pessimistischer over de economie. Dat stellen analisten van vermogensbeheerder Fidelity International, die het sentiment in de bestuurskamers maandelijks peilen, zo las ik in Het Financieele Dagblad. Dat het humeur in de top van het bedrijfsleven op onweer staat, is geen goed nieuws.
En niet alleen in de bestuurskamers, maar ook elders in de maatschappij zakt het humeur en het vertrouwen in overheid en economie steeds verder.
Ik hoor mensen om me heen steeds vaker zeggen:
“Ik voel me neerslachtig door al die vreselijke berichten over het klimaat.”
“Ik maak me zo’n zorgen over de toekomst, vooral voor mijn kinderen en kleinkinderen.”
“Ik voel me steeds onveiliger door de oorlog in Oekraïne.”
Het is ook niet niks wat zich zoal afspeelt in de wereld. Er zijn zoveel crises tegelijk aan de gang.
Gedachten als ‘Waar moet dat heen?’, ‘Hoe gaat het met onze aarde?’, ‘Hoe voorkomen we dat de oorlog nog verder escaleert? Wat als grondstoffen onbetaalbaar worden?’’ spelen ook door mijn hoofd. En al die situaties gaan mij aan het hart. Zeker!
Toch is er een manier om je niet continue zorgen te maken of je onveilig te gaan voelen door dit soort externe crises. Dat doe je door er bewust voor te kiezen de steeds groter wordende onrust niet direct jouw innerlijke crisis te laten worden.
Elke keer weer ontdek ik dat het leven gaat over het omgaan met de dingen die op ons persoonlijke pad komen. De moeilijke dingen wel te verstaan. En ja, ik vind het ook jammer dat ik straks niet meer drie keer per jaar de hele wereld kan overvliegen. Ook ik heb er moeite mee dat de kachel straks twee graden lager moet staan. Ik zal er ook aan moeten wennen als er straks niet elke dag vers brood te krijgen is omdat er onvoldoende graan naar ons land wordt aangevoerd. Maar wordt ons leven daardoor minder de moeite waard? Ik weiger daarin mee te gaan.
Kun je in de opdoemende crises ook kansen ontdekken? Ik denk van wel. Is dat nodig? Ja, niet alleen voor jezelf, maar ook voor de natuur en voor de toekomst van de wereld. Het is nooit prettig om ergens toe gedwongen te worden, maar je hebt altijd een keuze hóe je wilt omgaan met wat er op je pad komt. Je verzetten tegen situaties die niet te veranderen zijn, is zinloos. Het kost vooral energie en het geeft je een gevoel van machteloosheid. Slachtofferschap ligt op de loer.
Wat ik doe? Ik kijk naar mogelijkheden hoe en waar ik kan bijdragen. Zelf doe ik dat vooral door zoveel mogelijk duurzaam te leven. En misschien wel door dit stuk te schrijven en jou te inspireren om jezelf niet te verliezen in allerlei wanhopige gevoelens waar jouw leven en de wereld niet beter van wordt.
Meeveren heeft uiteindelijk het grootste positieve effect op jezelf en op je omgeving. In plaats van bij de pakken neer te gaan zitten en te focussen op doemscenario’s, kunnen we beter een modus vinden om de situatie voor onszelf, voor onze omgeving en voor de toekomst van onze kinderen dragelijk en misschien zelfs wel kansrijk te maken.
