In alle vroege stilte van de ochtend, iedereen nog diep in slaap, las ik vanmorgen weer een stukje in een boek dat mij raakt ‘Het boek van Vreugde’, een samenvatting van een weeklange ontmoeting tussen Desmond Tutu en de Dalai Lamai. Het is zeker geen page turner, maar wel een pareltje waar het lezen van kleine stukjes mij stof tot nadenken geven. Of beter gezegd: stof tot afdalen, reflecteren.
Desmond Tutu, de aartsbisschop, ziet de mens als een meesterwerk in uitvoering.
Moet je je voorstellen dat je jezelf echt zo gaat zien. Dat het leven gaat over het voltooien van dat meesterwerk. Misschien is dát zelfs wel ‘de ultieme zin van het leven’. Dit is ook de zienswijze van Friedrich Nietzsche. Nietzsche beschouwde mensen in potentie als kunstenaar die hun leven en zichzelf scheppen. “Als jij in jezelf de kunstenaar ziet, kun je richting geven aan je eigen leven. Het komt erop aan om je eigen weg te gaan. Accepteren dat het leven een onzekere zaak is.” Dat is Nietzscheaanse levenskunst.
Richting geven aan je eigen leven, dat raakt voor mij de kern van je natuurlijk leiderschap. Dat kan alleen als je jezelf goed kent, als je weet wat het inhoudt om jezelf te zijn. En dat is nog niet altijd zo eenvoudig. Daarvoor moet je op een diepere laag contact maken met jezelf, met je gevoel. De natuur ingaan en de stilte opzoeken. Uit je hoofd, uit het moeten. Loskomen van verwachtingen van anderen maar vooral ook van verwachtingen die je aan jezelf stelt. Verwachtingen die je soms belemmeren om te creëren wat je ten diepste zou willen.
Het lijkt me best fijn om naar mezelf te kijken en de gedachte te omarmen dat ik ‘in wording’ ben. Leven met een scheppende vrijheid, binnen de grenzen van wat mogelijk is, en elke keer opnieuw keuzes maken die bij me passen.
Het is voor mij natuurlijk ook uitdaging om steeds mezelf te zijn, te weten wat ik nodig heb en wat mij soms in de weg zit. “Wij zijn geschapen voor volmaaktheid, maar we zijn nog niet volmaakt”, aldus Desmond Tutu. Ook wel weer een opluchting!